Lý Sơn không chỉ coi là thiên đường giữa biển khơi bởi cảnh quan đẹp mà nơi đây còn sản sinh ra những đặc sản vô cùng tươi ngon, hấp dẫn bao người thưởng thức.
Lý Sơn là huyện đảo duy nhất của tỉnh Quảng Ngãi, nằm về phía Đông Bắc, cách đất liền khoảng 30km. Lý Sơn được nhiều người ví như là thiên đường giữa biển khơi, thậm chí là Maldives của Việt Nam bởi những bãi biển nước trong vắt, xanh mướt, vô cùng đẹp mắt. Chính những nét đẹp hút hồn cùng chút hoang sơ nguyên bản đã khiến du khách ngày càng trở nên mê đắm Lý Sơn. Không những thế, Lý Sơn còn níu giữ du khách bởi những món đặc sản vô cùng hấp dẫn trên mảnh đất này.
Gỏi tỏi Lý Sơn
Có lẽ, không ở đâu trên tổ quốc Việt Nam lại có loại tỏi nức tiếng bởi hương vị thơm ngon, cay nồng đến vậy như ở Lý Sơn. Tỏi Lý Sơn bắt đầu được trồng vào tháng 9 và thu hoạch vào khoảng đầu tháng 12 hàng năm. Không chỉ tỏi khô nổi tiếng trong cả nước mà những món ăn từ tỏi tươi cũng rất hấp dẫn chẳng hạn như gỏi tỏi, tỏi xào.
Tỏi được nhổ về cắt bỏ rễ và phần lá ngọn. Dùng dao cắt thân thành từng đoạn vừa rồi chẻ ra làm hai làm ba. Cho tỏi vào thau nước lạnh ngâm khoảng 10 phút rồi bắc lên bếp luộc vừa chín tới, vớt ra rổ để nguội và ráo nước. Luộc để khử đi mùi nồng của tỏi. Nếu luộc chín quá tỏi sẽ bị nhũn không làm gỏi được.
Trong khi ngâm và luộc tỏi, rang đậu phộng giã nhỏ, chuẩn bị rau thơm rửa sạch. Cho tỏi cùng với đậu phộng, rau thơm vào trộn đều. Cho thêm một ít bột ngọt, đường để gỏi tỏi đậm đà hơn. Xong xuôi bày ra đĩa. Nhìn đĩa gỏi có màu trắng xanh lẫn lộn ưa mắt, nhìn đã muốn ăn rồi.
Món tỏi xào Lý Sơn
Còn tỏi xào cũng rất đơn giản, tỏi sau khi làm sạch rồi xào thơm với ít dầu ăn và gia vị. Sau đó, rắc ít hạt tiêu lên là được. Dù là món gỏi tỏi hay tỏi xào bạn đều có thể cảm nhận được độ giòn và tươi ngon của món ăn nhưng lại không hề nặng mùi. Với người Lý Sơn, đây là những món ăn vô cùng dân dã và quen thuộc nhưng sớm là đặc sản với du khách khi đặt chân lên hòn đảo vẫn còn khá hoang sơ này.
Cua huỳnh đế
Cua huỳnh đế là một trong những đặc sản nổi tiếng ở Lý Sơn, nó được coi là vua của các loại cua. Trước đây, cua huỳnh đế là một trong những đặc sản tiến vua bởi thịt ngon và chất lượng. Cua huỳnh đế có hình dáng khá lạ và bắt mắt. Loài này có bộ áo giáp dày và cứng, màu đỏ hồng, nhiều gai nhọn li ti xuôi theo thân. Càng cua to, cạnh sắc.
Cua huỳnh đế là một trong những đặc sản nổi tiếng ở Lý Sơn, nó được coi là vua của các loại cua.
Phần lớn du khách đến Lý Sơn sẽ được thưởng thức món cua huỳnh đế hấp sả. Khi ấy, vỏ cua đỏ rực, nóng hổi và thơm nức mũi chắc chắn sẽ “đốn ngã” dạ dày của bạn. Tuy nhiên, nó cũng chẳng phải là món ăn dễ dàng chinh phục bởi vỏ cua cứng dày mới. Tay bạn phải thật khỏe hoặc dùng dụng cụ chuyên dụng mới có thể thưởng thức lớp thịt cua trăng trắng, thơm nức đang chờ đợi dưới lớp vỏ đầy thách thức.
Giá cua huỳnh đế bán ở khu chợ đảo Lý Sơn khoảng 650.000 đồng/kg, bạn chỉ việc mua về rồi nhờ người chủ nhà chế biến hộ, ngon rẻ lại thưởng thức được nhiều.
Thịt cua chấm với muối tiêu chanh và mù tạt là ngon nhất. Cứ tưởng tượng, sau những buổi đắm mình dưới làn nước biển trong xanh, mát lạnh rồi thư thái nhâm nhi những miếng thịt cua tươi ngon, chắc mẩy với vài cốc bia thật thú vị.
Thịt cua huỳnh đế ở đây ngon và quý hiếm như vậy nhưng so với ở các vùng khác lại chẳng hề đắt đỏ chút nào. Giá cua huỳnh đế bán ở khu chợ đảo Lý Sơn khoảng 650.000 đồng/kg, bạn chỉ việc mua về rồi nhờ người chủ nhà chế biến hộ, ngon rẻ lại thưởng thức được nhiều.
Tôm hùm
Bên cạnh cua huỳnh đế thì tôm hùm ở đảo Lý Sơn cũng rất tươi ngon và chắc thịt. Hơn thế, tôm hùm ở Lý Sơn có giá rất mềm so với nhiều địa điểm du lịch khác, khoảng 550.000 đồng/kg khi bạn mua tươi ở chợ. Nếu bạn đi du lịch cùng bạn bè, thì nên mua tôm hùm rồi nhờ chủ nhà chế biến thật không khó. Ăn như vậy chẳng những tươi mà còn rẻ hơn rất nhiều.
Bên cạnh cua huỳnh đế thì tôm hùm ở đảo Lý Sơn cũng rất tươi ngon và chắc thịt
Nhâm nhi từng miếng thịt tôm với muối tiêu chanh pha mù tạt cay nồng rồi cùng bạn bè râm ran chia sẻ những trải nghiệm về chuyến đi thì chẳng còn gì thích thú bằng.
Tôm hùm cũng thường được hấp bia sả sẽ cảm nhận được hương vị đặc trưng của tôm nhất. Đằng sau lớp vỏ dày của tôm, những chiếc càng dài “bất tận” là lớp thịt tôm trắng phớt hồng, thơm ngọt. Nhâm nhi từng miếng thịt tôm với muối tiêu chanh pha mù tạt cay nồng rồi cùng bạn bè râm ran chia sẻ những trải nghiệm về chuyến đi thì chẳng còn gì thích thú bằng.
Ốc xà cừ
Ốc xà cừ được xếp vào loại quý hiếm, đem lại giá trị kinh tế cao không chỉ bởi thịt ốc xà cừ rất ngon mà lớp xà cừ trên vỏ ốc còn là nguyên liệu dùng trong thủ công kỹ nghệ.
Ốc xà cừ được xếp vào loại quý hiếm, đem lại giá trị kinh tế cao không chỉ bởi thịt ốc xà cừ rất ngon mà lớp xà cừ trên vỏ ốc còn là nguyên liệu dùng trong thủ công kỹ nghệ (Ảnh: Internet)
Nghe nói, trước đây, ở Lý Sơn, giá ốc xà cừ có giá khá rẻ nhưng vài năm trở lại đây, lượng du khách đến đảo ngày càng đông, ốc xà cừ trở thành đặc sản vô cùng hấp dẫn. Ốc xà cừ ngon nhất khi xào sả. Thịt ốc cứ giòn sần sật, độ dai ngon, ngòn ngọt quyện lẫn vị sả cay thơm khiến ăn mãi vẫn thèm. Chẳng thế, ốc xà cừ vẫn luôn là một trong những lựa chọn hàng đầu của các du khách khi đến đây.
Thịt ốc xà cừ cứ giòn sần sật, độ dai ngon, ngòn ngọt quyện lẫn vị sả cay thơm khiến ăn mãi vẫn thèm.
Nếu mua ốc xà cừ ở chợ, loại đã được tách vỏ sẵn sẽ có giá khoảng 250.000 đồng/kg. Bạn chỉ việc đem về rồi nhờ chủ nhà chế biến, đảm bảo vừa ngon lại rẻ, tiết kiệm được chi phí.
Cháo nhum
Đây là một trong những món ăn thơm ngon, bổ dưỡng mà nhiều du khách đến Lý Sơn nhất định phải tìm và thưởng thức. Cháo được chế biến rất đơn giản nhưng hương vị hấp dẫn. Cháo được nấu với thịt nhum (nhím biển) béo ngậy cùng chút hành lá, hạt tiêu là được. Khi ăn, cháo có thể được múc ra bát hoặc múc ra chiếc vỏ của con nhum trông rất bắt mắt.
Cháo nhum thơm ngon, béo ngậy (Ảnh: Internet)
Cháo nhum có vị ngọt thanh phảng phất hương biển nồng nàn. Sau một ngày dạo chơi quanh đảo, buổi tối, ngồi bên bãi biển, thưởng thức bát cháo nhum nóng hổi, tận hưởng những cơn gió mát lạnh từ biển thổi vào, thật thú vị biết bao.
Mực nướng sả vô cùng thơm ngon ở Lý Sơn
Ngoài ra, ở Lý Sơn còn nhiều các loại đặc sản khác như cá tà ma, mực, tôm, ốc tượng, hay các món được chế biến từ sứa… Những sản vật của biển khơi ban tặng cho người dân Lý Sơn này đã sớm trở thành đặc sản mà du khách nào đến đây cũng không thể nào cầm lòng được, cứ hấp dẫn đến lạ lùng.
Rong bìm bìm
Nói đến Lý Sơn thì không ít người nghĩ ngay đến quê hương của hành, tỏi và các loại hải sản. Thế nhưng, nhiều người dân trên đảo bảo rằng, khi đến đảo Lý Sơn mà chưa được thưởng thức món rong bìm bìm thì coi như chưa đến Lý Sơn.
Rong bìm bìm, là một loại rong biển dường như chỉ có ở vùng biển Lý Sơn. Loại rong này mọc ở những gành đá xung quanh đảo. Để hái được loại rong này, người dân trên đảo phải đợi 4-5 giờ chiều, khi nước thủy triều xuống, lúc đó nước cạn, người dân mới có thể lội ra hái rong về. Tuy nhiên, loại rong này chỉ có vào tháng 3 đến khoảng tháng 8 là hết.
Việc chế biến món rong bìm bìm cũng khá đơn giản. Sau khi vớt rong về, người dân ngâm lại với nước ngọt để giảm bớt độ mặn. Sau đó, lượm sạch những thứ bám trên rong. Rong được chế biến chỉ hai món, đó là rong trộn và rong xào. Tuy nhiên ngon. hấp dẫn nhất và phổ biến vẫn là món rong trộn. Trước khi chế biến món rong trộn, gia vị cần cho món này là đậu phụng rang (giã nhỏ); rau thơm và rau diếp cá. Chanh vắt lấy nước, thêm gia vị chút ớt, bột nêm, tí đường (tùy theo khẩu vị chua ngọt của người ăn).
Công đoạn tiếp theo là dùng một lượng rong vừa đủ cho người dùng, trụng rong qua nước sôi khoảng 30 giây, lúc này rong sẽ giòn hơn (lưu ý là không trụng rong quá lâu, rong sẽ bị mềm, nhớt và mất hết chất dinh dưỡng). Sau đó đổ rong ra rổ để thật ráo nước.
Công đoạn cuối cùng là trộn tất cả các gia vị đã chuẩn bị vào, rồi cho ra dĩa. Thế là hoàn thành món rong trộn hấp dẫn.
Khi thưởng thức món rong bìm bìm trộn, có lẽ khó có ai quên được mùi vị của nó. Rong vừa giòn, vừa có mùi của biển, kèm theo đó là vị chua chua, ngọt ngọt, vị béo của đậu phụng và vị thơm của rau thơm, diếp cá.
Theo một số người dân trên huyện đảo, thì rong bìm bìm có tính mát. Mùa hè có được dĩa rong bìm bìm trộn trong bữa ăn gia đình, hoặc bạn bè ngồi lai rai thì số một. Đặc biệt rong bìm bìm có công dụng phòng ngừa bệnh bướu cổ…
Chả cá “Đệ Tam thương hiệu”.
Nhưng giờ đây đến với Lý Sơn được thưởng thức món chả cá mang hương vị rất riêng của quê hương hùng binh Hoàng Sa này chắc chắn người ta sẽ phải thốt lên rằng: “Đệ tam thương hiệu Lý Sơn là đây!”.
Chả cá có rất nhiều thương hiệu nổi tiếng: Chả cá Lã Vọng, chả cá Vân Đình, chả cá Thăng Long và ở Quảng Ngãi có chả cá Bình Châu… Thế nhưng ai đã từng một lần thưởng thức chả cá Lý Sơn sẽ nhận ra điều khác biệt.
Chả cá Lý Sơn được làm từ thịt cá đỏ củ. Khi cá vừa đưa vào bờ đã được cơ sở mua về để chế biến chả. Quy trình chế biến hoàn toàn bằng thủ công: Cá được rửa sạch, dùng muỗng nạo tách thịt cá ra khỏi xương. Sau đó, bỏ thịt cá vào thau, nêm nếm gia vị tỏi tiêu, muối, bột ngọt rồi dùng tay nhào bóp cho đến khi chúng quyện chặt săn lại là được.
Điều cốt yếu tạo nên miếng chả cá “rất Lý Sơn” này là cá tươi rói chưa qua ướp đá. Vì thế, chả cá Lý Sơn không phải “sản xuất” quanh năm mà chỉ những khi trời yên biển lặng, thuyền chở cá về thì chả mới ra lò. Nếu cá không tươi thì chả cá làm ra sẽ không có màu trắng hồng đẹp mắt, không thơm, không dai.
Điểm thứ hai quyết định đặc trưng của chả cá Lý Sơn là có sự “tham gia” của tỏi Lý Sơn! Người làm chả cá ở Lý Sơn có một nguyên tắc: Chỉ dùng tỏi Lý Sơn làm gia vị để ướp chả. Được biết, cá tươi mà trộn với tỏi Lý Sơn mới chỉ vừa trộn xong chưa cần chiên, hấp đã dậy mùi thơm nức. Nếu dùng tỏi khác hương vị sẽ kém hẳn.
Việc làm chả cá của nhiều cơ sở trên đất đảo hiện đang trong thời kỳ “ăn nên làm ra”. Mỗi ngày, khi có nguyên liệu, Lý Sơn có thể “xuất xưởng” đến vài ba tạ chả cá vào đất liền. Chả cá Lý Sơn thường sản xuất theo đơn đặt hàng. Mỗi sáng, khi con tàu rời cảng đưa khách vào đất liền đều mang theo món chả cá Lý Sơn. Chả được dùng làm quà biếu cho bạn bè, người thân, có khi đến tận TP Hồ Chí Minh, Hà Nội. Và dù ở bất cứ nơi đâu, khi món chả cá Lý Sơn có mặt trong mâm cơm đều được mọi người đón nhận, thưởng thức trầm trồ khen ngon.
Gỏi sứa
Không cầu kỳ không khách sáo và cũng không rối rắm và phức tạp là công thức của món gỏi sứa ngọt mát này. Giống như người miền Trung luôn mộc mạc thấm đẫm biết bao ân tình.
Giữa cái nóng oi nồng của miền Trung, thì tại ta sao lại bỏ quên và làm lơ món gỏi sứa này?.Thật đơn giản trong chế biến mà cụng rất ngon lại rẻ thì người người đều mong chờ. Bởi giữa cái thời bão giá,giữa cái nghèo còn đeo bám người dân miền Trung .Thì món gì ngon lại rẻ luôn là món được chọn cho những bữa ăn hàng ngày, thay đổi theo từng mùa,từng tháng.
Cái vị mát lẫn khuất đâu đó trong hương vị của mùi rau cỏ.Giữa cái nóng nồng nực oi bực của mùa hè. Món gỏi sứa đã làm dịu đi cái nóng trong người, làm mát cả một tâm hồn ăn uống trong chính bạn. Có lẽ bạn chưa thật sự tin.Thì hãy đưa tay hoặc chịu khó nhìn kỹ nghe kỹ những âm tiết những lời văn cảm xúc về một món ngon đặc sản của mùa hè bạn nhé.
Nói theo giọng gốc của người miền Trung thì món gỏi sứa được chế biến bằng sứa thiệt tươi ơi là tươi. Sứa được vớt lên từ chính biển miền Trung mới ngon. Có lẽ do biển miền Trung mặn mà lắm muối, nên độ mặn ngọt trong loài sứa biển này cũng ngọt ngon hơn những vùng miền khác chăng ? Nói chơi cũng không biết mà nói thiệt cũng không hay. Chỉ có tai nghe mắt thấy và được gắp từ chính tay mình, đưa lên miệng mình thì niềm tin như được nhân đôi.
Vị chát chát của chuối chát, beo béo của đậu phộng rang chín vàng, vị thơm thiên nhiên dân dã của đất trời từ rau thơm,rau quế… Vị ngọt mềm của thịt sứa hòa lẫn vào nhau.Thì bảo đảm bao ngờ vực và bao nỗi hoài nghi trong chính bạn đã tan biến từ lúc nào mà bạn không hề hay.
Hoa cả mắt say xẩm cả mặt mày khi đi dưới ánh nắng chói chang của mùa hè. Cái nóng bức đôi khi làm bực cả mình, tâm tính như đổi thay cũng vì sự oi bức đó. Có nhiều món ăn thức uống mát lạnh tâm hồn ăn uống của mình trong mùa hè nóng bỏng. Chọn gì hay ăn gì cho nguội bớt ,cho dịu lòng trong mùa hè.Thì có lẽ món gỏi sứa đã nói hộ giùm bạn điều đó.